Skip banner

Navigation Navigation

Zespół im. Izydory Dąmbskiej

event-date: 14.10.2019
Place: sala 25
POLSKIE TOWARZYSTWO FILOZOFICZNE oraz INSTYTUT FILOZOFII UJ
 
zapraszają na 221. zebranie Zespołu Metodologiczno-Epistemologicznego im. Izydory Dąmbskiej, na którym
 

PROF. ARKADIUSZ CHRUDZIMSKI

wygłosi odczyt pt.:

Emocje i wartości z Brentanowskiego punktu widzenia

Abstrakt: Zarówno w dyskursie potocznym, jak i w wyrafinowanych analizach filozoficznych, emocje interpretowane bywają nierzadko jako stany o niejasnej strukturze ontologicznej, zasadniczo odporne na analizy dotyczące ich racjonalności bądź nieracjonalności. Długi okres myślenia o emocjach jako o „raw feelings” spowodował, że dość powszechnie sądzi się, iż stanowią one paradygmatyczny przypadek wspierający powiedzenie, że „o gustach się nie dyskutuje”.
Ten obraz emocji jest obcy tradycji Brentanowskiej. Zgodnie z tym ujęciem emocje przypominają sądy zarówno ze względu na ich strukturę, jak i na fakt, że podlegają one pewnym quasi-epistemicznym kryteriom poprawności i uzasadnienia. Brentano i jego uczniowie sądzili, że emocje posiadają przedmioty, które podlegają zwykłej analizie ontologicznej, charakteryzują się specyficznym psychicznym odniesieniem, które dziś moglibyśmy nazwać „mocą illokucyjną”, oraz podlegają procedurom uzasadniania nie tak bardzo różnym od tych, które stosujemy dla uzasadniania naszych przekonań.
Warto zauważyć, że w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat filozofowie analityczni ponownie odkryli ten sposób patrzenia na emocje. Pod wpływem prac autorów takich jak De Sousa, czy Martha Nussbaum zrehabilitowano banały, głoszące że strach przed lwem różni się od strachu przed myszą między innymi tym, że jest prawidłowy i (zwykle) uzasadniony, a różnice te wynikają przede wszystkim stąd, że w tych dwu przypadkach mamy do czynienia z innym przedmiotem strachu. 
Interesującym problemem tych analiz jest kwestia tego, jak interpretować mamy ową „straszność”, która, jak się nam wydaje, przysługuje lwu, nie przysługuje zaś myszy. Jak łatwo zauważyć, jest to szczególny przypadek ontologicznego sporu o naturę wartości.
    W ramach tradycji Brentanowskiej znaleźć można interesujące interpretacje tych kwestii. Znajdziemy tam zarówno teorię „epistemiczną”, traktującą emocjonalną prawidłowość jako pojęcie pierwotne, zaś wartości jako rodzaj fikcji definiowalnej w terminach prawidłowych emocji, jak i teorię „realistyczną”, zgodnie z którą wartości są autentycznymi własnościami przedmiotów emocji. W ramach tej drugiej wersji wszystkie wartości powinny być najprawdopodobniej interpretowane jako jakości superweniujące na jakościach „czysto deskryptywnych”.


Zebranie rozpocznie się w sali im. Romana Ingardena (25) Instytutu Filozofii
Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, przy ul. Grodzkiej 52, w poniedziałek
14 października 2019 r. o godz. 18.00

Published Date: 23.02.2015
Published by: Katarzyna Kijania-Placek